Woensdag 7 november, Geldrop - Havana Buurman Paul brengt ons in zijn bus naar Schiphol en de KLM-Boeing vliegt ons in 10 uur naar Havana. Prima service aan boord en geen turbulentie onderweg. Het is 6 uur tijdsverschil en bijna donker als we door de douane zijn. Onze gastheer José heeft een Willys uit 1955 (Moskvich-motor en Toyota-versnellingsbak en niet merkbare vering) met aanhanger en brengt ons naar zijn huis -een casa particular- in Playa Baracoa, zo'n 25 km westelijk van 't vliegveld José Marti. Donderdag 8 november, Playa de Baracoa Gisteravond was 't niet opgevallen maar we slapen aan zee. Na het ontbijt is het fietsen uitpakken en in elkaar zetten. Uiteraard schieten wat helpende handjes toe en is 't karweitje snel geklaard. Op de fiets naar de wijk Santa Fé in Havana om geld te wisselen: ook al geen probleem. Het is wel echt warm in de zon. In onze casa ontmoeten we de Noor Jan Olsen die het tot zijn levenstaak heeft gemaakt gratis tweedehands stadsfietsen uit Noorwegen naar Cuba te brengen. Ook opmerkelijk: een koppeltje kolibris in de tuin, wat een prachtige beestjes. Het lukte nog niet om tickets voor internet te bemachtigen: morgen dus. Na ons eerste pilske aan de beach en het diner met red snappers dat Madeleine maakte, slaat de jetlag toch toe; vroeg naar bed. Vrijdag 9 november, Play Baracoa - Las Terrazas 't Valt niet mee weer in het fietsritme te komen en weer uit de fietstassen te leven. Het eerste stuk fietsen we vrij kort langs de zee, op een weg met nogal wat gaten maar uiteindelijk komen we op aanraden van ene Ernesto op de A4 Autopista Este-Oeste terecht, dat is de vierbaanssnelweg zonder vangrails van Havana naar Pinar del Rio. In Mariel, een industrie- en havenstadje, drinken we koffie en cola en vooruit gaat die weer. Ook vandaag schijnt de zon onbarmhartig waar we ondanks onze zeer hete zomer toch veel last van hebben. Na de afslag naar Las Terrazas krijgen we een lift die ons naar ons overnachtingadres in Las Terrazas brengt. Geen overbodige luxe want voor 6 CUC brengt hij ons via een steil weggetje naar de Villa van Juan op een zeer idyllische plek. Na een heerlijke maaltijd tollen we het bed in. Zaterdag 10 november, Las Terrazas - San Diego de los Baños De uitgestippelde route voor vandaag heeft al vlug een 'hellingkje' van 18% en ook vanwege mijn opspelende darmpjes nemen we de taxi naar San Diego de los Baños. 't Is een uur rijden via de A4. Julio y Cary is ook weer een echte Cubaanse casa particular met een grote tuin met nog andere gebouwtjes, waar andere mensen wonen, familie natuurlijk. Pedro neemt ons mee naar zijn vader, die jaren in de sigarenfabriek werkte en ons laat zien hoe een Cubaanse sigaar gemaakt wordt. Voor het avondeten kuieren we nog wat door het stadje. Veel oude, grote huizen en een polikliniek die er ook niet al te best uitziet. Wel mooie oude auto's met walmende uitlaat, maar ze rijden wel, voorzichtigjes. Zondag 11 november, San Diego de los Baños - Pinar del Rio Onbegrijpelijk: er rijden hier veel meer electrische brommers (verkeerd woord, want je hoort ze niet brommen) rond dan in Nederland. Niet alleen van Chinese makelij, maar ook Gilera's! Wíj rijden nog steeds op onze 'b-bikes', aangedreven door boterhammen. Vandaag ons reisplan aangepast: we rijden eerst naar Pinar de Rio en morgen naar Viñales, da's minder bergjes. Thea moest vandaag maar één keertje afstappen, op een 8%-helling en omdat we al om 7:15u op de fiets zaten waren de eerste uurtjes nog niet zo heel heet. Het duurde 'efkes' voor we de casa particular hadden gevonden, want ze zijn hier niet scheutig met leesbare straatnaambordjes, maar maps.me brengt vaak uitkomst. Prima adres want: wifi op verzoek(!), perfecte kamer met douche en er werd heerlijk voor ons gekookt. Maandag 12 november, Pinar del Rio - Viñales Korte rit vandaag, maar wel veel klimmen. Maar we bouwen toch gaandeweg conditie op: helling 10% betekent op tijd stoppen, soms een bolletje van Jol erin en níet zeulen met de fiets met bagage (30kg), maar trappen op het kleinste verzet. De weg is redelijk glad en de natuur wordt steeds mooier naarmate we hoger komen. Veel koningspalmen, bloeiende bomen een weiden met koeien ertussen. In Viñales veel toeristen en warempel Pedro uit San Diego zien we daar ook weer. Hij loodst ons in een buurt zonder afalt naar ons casa particular 'Villa el Pirry'. Met de andere gasten, twee Eva's, studentes uit Slovenië, eten we samen in een restaurant en drinken daarna nog wat in een bar. Dinsdag 13 november, Viñales Vandaag wandelen we met gastheer Pirry vanuit de casa de berg op. In vloeiend Spaans legt hij ons veel uit over de kruiden en bloemen en we krijgen boven op de berg een demonstratie hoe de koffie wordt behandeld voordat het in de winkel ligt en natuurlijk hoe de echte Cubaanse rum wordt gemaakt. Alles hier op de biologische manier. Ook zien we een flinke groentenkwekerij met opgehoogde bedden en mooie frisse groenten. Onze lieve gastvrouw heeft vanavond voor ons gekookt: Heerlijk! Opvallend hoe de mensen hier in dit land elkaar begroeten: een hand, meestal een knuffel en altijd een blijde lach. Woensdag 14 november, Viñales - La Mulata Het is heerlijk als er eens niet klopt. We waren voorbereid op een zeer slecht wegdek met kuilen en scheuren na 8 km, maar het was een voor Cubaanse begrippen, prachtige gladde weg tot 35 km. Daar begon pas dat slechte stuk over 10 km. Langzamerhand verandert ook het landschap van het bergachtige naar het meer landbouwachtige type met suikerriet. De pittige hellinkjes houden echter niet op. Na 57 km zijn wij bij het casa particular van José en Marita, een echt mooi groot huis met prima kamer en douche op de eerste verdieping, met groot balkon. 's Avonds eten we op de casa met een Duits-Fins-echtpaar en een Zwitsers paar, behandelen we alle wereldproblemen en vinden we alle oplossingen, mede dankzij bier en mojito's. Donderdag 15 november, La Mulata - Cabañas Het kan ook regenen hier. Afgelopen zomer hebben ze veel te veel regen gehad, maar waarom juist vandaag ook? Om 10 uur is het echter droog en lekker fris, dus vooruit met die geit. Halverwege in Bahia Honda kopen we koffie en pizza (19 pesos) en probeert een jongen ons een taxi in te praten als er een paar spettertjes vallen. Nee dus, fietsend over toch twee flinke zware bergjes, bereiken we in Cabañas onze casa, Villa Louis Montesino en Anabel. 't Laatste stukje over een bar slechte steile weg waar een lieve, sterke Cubaanse ons omhoog helpt. Vrijdag 16 november, Cabañas - Playa Baracoa Gelukkig is het nog steeds droog en bewolkt, dus niet zo heet. Er staat wel een stevige wind die we meest van opzij doch ook hele stukken pal van voren hebben. Na 15 km hebben we het zwaarste klimwerk voor vandaag gehad en komen we weer in Mariel, waar we op onze eerste fietsdag ook waren. Het stinkt er nog steeds en het blijft opletten op kuilen en sleuven. Ja, er wordt gerepareerd met koud asfalt, maar zie niet hoe... Bananenplantages, een rozenkwekerijtje, koeien met witte reigertjes erbij en erop, de vele zwarte roofvogels die heerlijk zweven op de wind. Vroeg in de middag landen we we weer bij José en Madeleine in Playa Baracoa. Zaterdag 17 november, Playa Baracoa - Havana - Holguin Veel kilometers vandaag, eerst 27 met de fiets en daarna 735 met de Viazulbus. Vroeg uit de veren om in Havana de bus te pakken en veel gedoe om in de drukte van het busstation de tickets te bemachtigen. Dan moeten de voorwielen en zadels er nog af, voordat de fietsen in de buik van de bus passen. Maar om 9 uur rijden we. De bus van Chinese makelij heeft gelukkig wel airco, alhoewel dat vandaag niet erg nodig is want 't is weer bewolkt. De snelweg A1 heeft twee banen van drie rijstroken tot bijna in Ciego de Avila en daarna soms nog twee rijstroken, maar vanaf Camagüey is het een gewone tweebaansweg. De bus stopt soms voor tien minuten en tijdens de lunch veertig minuten, meestal bij een cafetaria. Om 21:20 uur zijn we op het busstation van Holguin. Met een fiets boven op het dak en de rest in de kofferbak van een oude Plymouth, zonder dashboardverlichting en richtingaanwijzers, brengt de taxichauffeur ons naar hotel Pernik. Op de kamer ligt een brochure klaar: 'What to do before, during and after a hurricane', gelukkig ook in het Engels. Zondag 18 november Holguin Fietsen in elkaar zetten en verkassen naar de prachtige casa particular 'La Palma' in de stad. Levendige stad met fietstaxi's, paardenkoetsjes, lelijke en een hele mooie Chevrolet Impala die gebruikt wordt als bruidsauto, electrische brommers en oude Lada's. Op de mooie pleinen met bomen is het goed toeven en nadat ik de berg met het kruis beklommen heb, drinken we nog wat en eten we in een restaurant vlakbij. Morgen weer op de fiets. Maandag 19 november Holguin - Gibara Echt Cubaans weertje vandaag. Eerst weer internettickets kopen, dus in de rij met de Cubanen. We rijden vandaag recht naar het noorden naar Gibara aan de kust. 't Is weer flink trappen en zweten. In het vissersdorp hebben we een prachtige kamer 'Los Hermanos' met een hele lieve gastvrouw Odalis. De paella met vis in het restaurant drie deuren verder smaakt prima en dus slaap ik wat daarna. Vlak voor de zon ondergaat nog vlug wat foto's gemaakt. En nu: internet op, want Odalis heeft een router staan! E-mailen en whatsappen dus, jammer dat de berichten niet weggestuurd worden. En straks na het eten dit logboek ook versturen, misschien lukt 't... Dinsdag 20 november Gibara - Guardelavaca Een veerbootje waar precies tien mensen en onze fietsen inpassen, brengt ons naar de overkant van de baai. 't Is een beetje wakkelig bootje, ook met in- en uitstappen maar het loopt goed af. De eerste acht kilometers tot Frey Benito gaan over een onverharde weg, maar daarna is de weg goed. Na de afslag naar Guardalevaca is die zo goed en breed dat de taxi's en vele autobussen met toeristen met 80 km/u langs komen razen. En helaas ook weer vele pittige hellinkjes. Uiteindelijk, omdat de casa particular van de aardbodem verdwenen was, belanden we in een all-inclusive club waar we een bungalow huren. En waar we eten in een soort vreetschuur: moet je ook eens meegemaakt hebben: vreselijk! Maar even lekker de zee in, aan een kleine baai vergoedt veel. Woensdag 21 november Guardelavaca - Banes Wat geld bijtanken is niet eenvoudig: Om 9 uur gaat het kantoor open en sluit ik aan bij de rij buiten. Om tien uur ben ik aan de beurt. In een klein kantoortje met een bewaker, een klerk met computer en de kassier vult de klerk twee formulieren in vanaf mijn paspoort en moet ik drie keer een handtekening zetten. Nadat de kassier alles heeft gecontroleerd, geeft hij het geld aan de klerk, deze telt het nog eens met een machine en telt het tenslotte voor mij uit. Nog eens een handtekening: Western Union op zijn Cubaans, heeft bijna een kwartier nodig om mij, op vertoon van paspoort en creditcard geld te geven. 't Is de enige manier want mijn bankpas werkt niet in de geldautomaat en de AVIS-creditcard werkt daar heel soms, maar meestal niet. Afijn, eindelijk op de fiets en in de eerste vijftien kilometers zitten weer twee zeer pittige, lange hellingen. We drinken koffie en lunchen later met een Canadees die ons voorbij fietste. Uiteindelijk zijn we om drie uur bij het casa particular dat geen plaats heeft, maar ons doorverwijst naar een andere casa (familie uiteraard) om de hoek van de straat. 't Is wel oude meuk, maar ja. We eten alweer voortreffelijk in het restaurant bij die eerste casa. Donderdag 22 november Banes - Mayari Vlug weg uit die slechte Villa Lao met oude smerige meuk. Een mooie brede weg naar Mayari met veel suikerriet, in het begin redelijk vlak maar naarmate we het stadje naderen worden de hellingen steiler en ook langer. Na 60 km maakt onze gastheer Luis, die alleen maar Spaans spreekt, ook een maaltijd. Helaas, hij maakt zijn faam uit onze reisbeschrijving niet waar: wat droog vlees en ook droge vis. Geprobeerd nog wat water te kopen, helaas niet gelukt. Vrijdag 23 november Mayari - Moa Een Ford uit 1957 met onze deels gedemonteerde fietsen achterin de bak, brengt ons tot halverwege Moa, maar als hij stopt, besluiten we toch ook de rest naar Moa maar in de taxi te blijven. Eerst water kopen: ja alleen te krijgen in een 5-litersfles. De fietsen hebben wel wat geleden onderweg, mijn koplamp ligt los en de beugel ervan is verbogen. Maar met hulp van een electromonteur - die 37 CUC per maand verdient in de nikkelfabriek- en leukoplast wordt het gerepareerd. Het hotel Miraflores heeft een heel goede kamer voor ons met ontbijt (ook 37 CUC per nacht). Zoals overal ademt het hotel ook hier de Sovjet-invloed: een lang saai restaurant en personeel dat zeer plichtmatig bedient. Ook weer veel bewaking en handgeschreven bonnetjes in 2- of 3-voud. De pc's in 't restaurant en bij de receptie lijken bijna even oud als de Ford. In de lounge maken vier airco's een flinke herrie en staan de ramen er tussen in wijd open... Onze kamer is op de eerste verdieping met uitzicht op het zwembad -met water dit keer!- en 's middags komt er toch wat jong volk en gaat de muziek aan: keihard Cubaans en Italiaans werk tot een uur of acht. De nikkelfabriek heeft kennelijk een luchtzuiveringsinstallatie gekregen, je ruikt er niets van. Grootste meevaller: een goed werkend internet in de lobby. Ik zet het logboek over naar www.janvdeshof.nl/Cuba en opeens werkt het ftp-programma als een fluitje.... Zaterdag 24 november Moa - Baracoa Teveel kilometers op 't programma dus met een taxi (Kia Sportage) comfortabel tot het Alejandro de Humboldt Park want dan is het nog een kleine veertig km en is de weg beter. Prachtig en beroemd Unesco tropisch park waar veel toeristen komen, waar bij de ingang echter niets te drinken of te eten valt. Helaas is het omgekeerd: als we vertrekken vanaf het park kunnen we alleen over een zeer slechte, zeer steile weg de eerste 800m de fiets naar boven sleuren. Een truck met drie mannen neemt ons mee en laat ons zien en voelen dat de weg abominabel is. De truck slaat na tien km ineens linksaf en zo belanden we aan een mooie baai met meerder cafetaria's. Eten dus en daarna weer opnieu op weg naar Baracoa. De weg blijft slecht tot we bijna in het stadje zijn. Gelukkig heeft Frank een kamer voor ons in zijn prachtige huis, want 't reserveren was niet gelukt. 's Middags wandelen we het stadje in en eten we 's avonds heerlijke kreeft in een fijn restaurant. En natuurlijk speelt er op zaterdagavond een lekkere band op de boulevard -de Malecon- waar varkens aan het draaispit worden geroosterd en waar de golven tegen de muur omhoog spatten. Zondag 25 november Baracoa Vandaag geen gefiets: met zeven andere toeristen en een gids gaan we de hele dag naar Yumuri, 25 km naar het oosten. Prachtig tropisch woud met een dichte begroeiing van palmbomen, cacaostruiken en bananen. Daarin zeldzame gekleurde huisjesslakken, kolibri's met hun nesten en hele kleine boomkikkertjes. Die laatsten krijgen we helaas niet te zien. Natuurlijk moeten we ook bekijken hoe de Indianen en later de Spanjaarden chocola maakten. Tussendoor zitten we aan twee mooie baaien, een zwarte en een witte en eten we wat. Terug in de stad proberen we met een deel van de groep te achterhalen hoe het kan dat de gewone Cubaan toch ook een smartphone heeft en dat je hier meer electrische scooters ziet dan bij ons. Cubanen in de USA, wij wandelende geldzakken die heel veel geld uitgeven aan hotels, taxi's en eigenaren van casas particulares zorgen voor een steeds grotere kloof tussen arm en rijk. Bij ons hebben we om die kloof te dichten de regering met de multinationals en verzeringsmaatschappijen in het zadel geholpen... Maandag 26 november Baracoa Vanmorgen waren we in het piepkleine archeologisch museum waar we leerden dat de Indianen al 4000 jaar voor Columbus vanuit Brazilië hier in deze stad aan land kwamen. Dankzij de Spanjaarden zijn die bewoners niet meer te vinden. 't Is daarna een lummeldagje: wandelen en mojito's drinken, maar omdat we vandaag precies 52 jaar en 96 dagen zijn getrouwd, speelt tijdens het avondeten een 3-mans-band speciaal voor ons op het terras van het restaurant: leuke eigen en ook bekende liedjes. , Dinsdag 27 november Baracoa - Santiago de Cuba Een goede beslissing genomen vanmorgen: prachtig groen landschap hier, mooi gelijk asfalt zonder kuilen, maar niet geschikt voor ons, want veel te steile hellingen. Maar Viazul heeft daar een prima oplossing voor: de bus. Dus kochten we vanmorgen tickets naar Santiago en moest het voorwiel en het zadel weer worden gedemonteerd. Pas als we na zo'n 40 km aan de zuidkust van Cuba zijn beland op weg naar Guantanamo, verandert de groene weelde in vrij vlak land met af en toe weer bananen en suikerriet. De bus stopt af en toe om fruit te kopen e.d. en vlak voor Santiago wordt de weg weer vierbaans. Op het busstation de fietsen weer in elkaar en met de fietsen op 't dak van de Lada, naar de casa, omdat we dat adres niet konden vinden op maps.me. Een prachtige ruime kamer met groot terras dat uitkijkt over de haven, waarin maar weinig bedrijvigheid te zien is. Voor het eten kijken we en internetten we ook nog even op het prachtige plein voor de kathedraal. Woensdag 28 november Santiago de Cuba Buskaartjes kopen voor morgen is het eerste wat er moet gebeuren vandaag. Op naar het busstation dus, zonder de zware fietstassen, amai wat is dat heerlijk, zelfs als de straatjes vrij steil omhoog gaan. Zonder paspoorten is het niet mogelijk om die kaartjes te kopen, anders weet de regering niet wat al die toeristen uitspoken tenslotte. Het is wat dat betreft hetzelfde als in veel totalitaire landen met een stevige veiligheidsdienst. En de Cubaanse veiligheidsdienst is opgezet door de Oost-duitse Stasi, dus geen gekke dingen doen. 'Stoepje zitten' is onze volgende activiteit op het mooiste plein van de stad, dat voor de katedraal. En omdat het ook hier de stedelijke internetplek is, is er veel volk dat zit te bellen en te skypen. Even uitleggen hoe je hier het internet op kunt, een folkloristisch gebruik. Je moet een internetkaartje met gebruikersnaam en paswoord kopen dat 1 CUC (circa 1 euro) per uur kost. Per dorp is er een plek waar je kunt internetten een paar uur per dag, in de steden is dat 24 uur per dag. De verkoop van die kaartjes is alleen in speciale kantoortjes met ambtenaren die ook moeten eten e.d. Rijen mensen dus al vlug, dus is er ook iemand die iedereen een voor een binnenlaat. En een bewaker hoort er ook bij natuurlijk. Afijn, het plein voor de katedraal is de gezelligste plek van de stad en daarom gaan we er wat eten en drinken, gaan daarna wat uitrusten in onze casa en wat afspreken voor de vroege start van morgen. Net als gisteravond is er weer een televisieploeg bezig met opnamen voor een reclamespot: heel veel herrie en gedoe met veel 'klap- en juichvolk' dat volgens de laatste mode gekapt en gekleed, op tijd in beeld moet worden gebracht. Ziet er heel anders uit dan de huidige, gewone Cubanen en de dappere socialistische strijders van eertijds: José, Che en Fidel draaien zich af en toe om in hun graf bij al die decadentie bovengronds. Donderdag 29 november Santiago de Cuba - Sancti Spiritus Vandaag per Viazul-bus naar Sancti Spiritus, ruim 500 km dus een uurtje of 12 onderweg. Naarmate we verder rijden wordt het landschap steeds vlakker en rijden we soms al tussen het suikerriet. Vreemd dat er geen grote machines zijn om te oogsten, wel grote borden die herdenken dat zestig jaar geleden de landbouw werd hervormd. Het lijkt er op dat er sindsdien ook niets meer is veranderd. Het is al donker als we in Sancti Spiritus onze casa hebben gevonden en ik heb mijn verhaal van Joris Luijendijk over de Londense City uitlees. Zoals vaker eten we in een prachtig en goed restaurant, gelegen in een soort achterbuurt. Vrijdag 30 november Sancti Spiritus - Trinidad Ruim zeventig kilometer vandaag, niet te moeilijk door de Valle de los Ingenios. Eerst vier kilometer de verkeerde kant opgereden, maar alla. Vroeger was deze vallei de meest bekende suikerrietstreek, maar nu zijn het vooral bananenplantages en weiden met koeien in mooie kleuren die de groene heuvels bedekken. Vroeger werkten hier heel veel slaven en daarom wordt de toren in Iznaga de slaventoren genoemd. 'n Toeristische trekpleister waar heel veel mooie tafelkleden te koop hangen. In het huis van de vroegere planter is nu een mooi restaurant waar we na bijna zestig kilometer fietsen onze trek stillen. In Trinidad is het even zoeken in de straten met die moeilijke kasseitjes, maar we belanden toch in een mooie casa particular. Uiteindelijk genieten we 's avonds van heerlijke live-muziek op de trappen bij het Casa de la Musica en een goed restaurant. Zaterdag 1 december Trinidad Uitslapen eerst. Onze hospita heeft haar best gedaan op het ontbijt, is aan ons ook goed besteed. Voor het verlengen van het visum moeten we naar het immigratiekantoor waar de juiste bediende helaas vandaag niet aanwezig is. Op het aangrenzende honkbalveldje midden tussen de flats worden jongetjes van zes en zeven jaar getraind : wat een fanatisme, maar ook wat die al kunnen! Ze slaan al echt goed en hoe ze er al staan met hun handschoenen zo groot als hun hele arm! Om internetkaarten te kopen lopen we weer een ander stadsdeel in, door mooie pleinen en ook langs open riolen. Op de trappen bij de Casa de la Musica maar ook gewoon op straat spelen leuke bandjes van verrassend goede kwaliteit. Na de siësta en een stukje van Dimitri Verhulsts verhaal over een dementerende man, besluiten we de dag alweer in een goed restaurant. Zondag 2 december Trinidad - Cienfuegos Aanbeveling van Marcus, de routemaker: 'Je kunt ook met fiets (in een taxi) naar Topes de Collantes gaan en van daar naar Cienfuegos fietsen -op hoogte-'. Doen we dus. Helaas de weg bleef maar steil op en neer gaan, iedere keer moesten we eraf en de fiets omhoog zeulen. Na vier uur ploeteren hebben we pas 16 kilometer afgelegd. Na 6 uur komen we op een kruispunt in een dorp en weten we eindelijk een taxi te strikken die ons naar de casa in Cienfuegos brengt. We hebben nog even tijd na het douchen om naar de boulevard - de Malecon- te lopen maar het internetten wil daar ook al niet lukken. Dus na het eten vlug 't bed in, morgen nieuwe dag. Maandag 3 december Cienfuegos - Playa Giron De slechte smaak van gisteren wegspoelen, dat lukt aardig. We fietsen negentig kilometer door licht heuvelachtig gebied waar veel suikerriet en rijst wordt verbouwd. Kilometers lang ligt die rijst op de weg te drogen en wordt door ploegen van wel vijftien mannen bij elkaar geveegd en in grote zakken gedaan. Ook een heerlijk stuk bos - fijn even schaduw - doorkruisen we en als er de mogelijkheid is drinken we koffie en fris in de dorpjes waar we doorheen komen. Ruim op tijd zijn we in Playa Giron om nog even de zee in te duiken. En onze hospita maakt nog een heerlijke visschotel voor ons. Dinsdag 4 december Playa Giron - Jagüey Grande Vandaag krijgen we koekjes en cake mee; onze hospita vindt ons heel dapper. Het is weer een hete dag met hele lange rechte wegen en helemaal plat. Tot aan Playa Larga fietsen we langs de zee, daarna naar het noorden, het schiereiland af. Veel nat bos en waterlelies soms met witte reigertjes. We fietsen door Australia, vlak voor de provinciestad Jagüey Grande. Ons hostal is prachtig en de baas en bazin erg vriendelijk. Bovendien maakt zij voor ons de lekkerste pina colada van Cuba: met chocola! Woensdag 5 december Jagüey Grande - Varadero Vlakke etappe weer vandaag -80 km- tussen citrusboomgaarden en rietsuikervelden over wederom kaarsrechte wegen. Weinig te eten onderweg maar wel een leuk oud treintje bij een museum. Gelukkig is de zon af en toe weg en als we in Varadero aankomen is het bewolkt. Uiteindelijk komen we in een casa particular van jonge dames die goed Engels spreken, een mooie kamer voor ons hebben met een douche waaruit veel water komt en de douchekop zelfs gewoon vast zit: da's lang geleden. Op de Immigration Office willen we onze visa verlengen, maar daarvoor moet je eerst naar de bank om 'zegels' te kopen. Benieuwd hoe dat zal gaan, want er is ook een buitenlandverzekeringsbewijs nodig, dat het IAK me niet binnen zes dagen kon bezorgen: vanwege privacy-regels weet je... Boze e-mail die ik daarover schreef, helpt niets want de Cubaanse staatsprovider kan niet versturen naar de server van het IAK. Wordt zeer waarschijnlijk een zeer boos en zeer duur telefoontje -"er zijn nog -tig wachtenden voor u" - naar IAK. Mijn hoop is gevestigd op de hospita die vertelt dat ze een internetverbinding heeft. Inderdaad heeft ze dat en in een poep en een zucht zijn ook alle mailtjes verstuurd uit mijn 'Postvak uit' en is de site bijgewerkt, omdat ook de ftp-server is verbonden. Joepie! Donderdag 6 december Varadero Vakantiedagje: eerst ruim een uur met IAK bellen, dan naar een fotowinkel om de tekst uit te laten printen, dan naar de bank om zegels te kopen en tenslotte naar het Police Immigration Office waar de laatste formulieren worden ingevuld en de zegels worden geplakt. Na bijna vier uur hebben we de koffie verdiend. Vanmiddag fietsen aar het einde van het schiereiland met alleen gigantische hotels en golfbanen, waar je niet mag komen. Na en een heel gesprek met een Canadees echtpaar en een paar mojito's is het eten op de casa en begin ik aan een boek van Judith Koelemeijer op mijn e-reader. Vrijdag 7 december Varadero - Havana Denk niet dat die mooie auto's alleen in Havana rondrijden, op heel Cuba worden die oude dingen volop gebruikt, meestal als taxi. Niet alleen Chevrolet Bel Airs en Ford Impalas in allerlei uitvoeringen, maar ook Buicks, Plymouths, Oldmobiles, Thunderbirds en Vanguards in verregaande staat van ontbinding of prachtig opgepoetst rijden tussen de paard en wagens en de oude tractoren. Vaak wel met een enorme roetpluim ter versiering en als ze tanken moet de motor afgezet worden omdat anders de tank niet vol raakt. De benzine en diesel is kennelijk ook zeer goedkoop. Buschauffeurs zetten de motor ook niet af als ze een kwartier stoppen op de langere trajecten. Als het bijna donker is stappen we in de bus naar Havana, een rit van bijna drie uur. Tot onze opluchting stopt de bus vlak bij onze casa, een prachtig oud pand met hoge kamers en prachtige vloertegels aan de rand van de oude stad. Zaterdag 8 december Havana Ontbijten op een hooggelegen terras met een lekker windje erbij, ook al heerlijk. Wenteltrappen en laddertjes, alles maken de Cubanen zelf van betonijzer, een beetje wankel maar heerlijk. We lopen eerst naar de kathedraal, dan naar de boulevard en nemen daar een hop-on-hop-off-bus waarmee je in bijna drie uur de hele stad hebt gezien. Aan het eind landen we op het grootste plein van de miljoenenstad en eten we wat in de galerij van Grand Café Louvre. Oude grote hotels hier hebben vaak van die prachtige galerijen, waar vaak ook live muziek wordt gemaakt. Na een paar uurtjes lezen, een poging te internetten en wat mojito's, eten we echt heel lekker aan de overkant van onze casa in restaurant La Makina, met live muziek. Zondag 9 december Havana - Playa Baracoa De laatste loodjes wegen het zwaartst, of je een marathon loopt of aan het eind van de vakantie de laatste kilometers aflegt. Ligt niet aan je fiets of de tegenwind, het zit tussen je oren. Blij dat de rondreis er op zit en we nog een paar dagen bij José en Madeleine kunnen relaxen. Het weerzien is allerhartelijkst, ook als Jan Olsen verschijnt en we moeten vertellen en laten zien wat we hebben gedaan gedurende vier weken fietsen. Er zijn ook nog drie andere Noren in de casa, van onze leeftijd, die veel bier lusten en het samen eten schept altijd weer een band. En je hoort nog eens andere verhalen. Maandag 10 december Playa Baracoa Niet te geloven: 't is zwaar bewolkt, er staat een stevige wind en het heeft geregend vannacht! We wandelen naar het plein waar je kunt internetten maar dat lukt niet omdat de kaart leeg is. Terug in de casa komt Jan Olsen naar me toe en vraagt mijn credit card en visum. Blijkt dat ik op het plein mijn portemonnaie niet of niet goed in mijn zak heb gestoken, is door iemand gevonden en naar de politie gebracht, zonder het geld wat er in zat. Wel met credit card, pinpas en rijbewijs er nog in. Omdat de politieman dacht dat het een Noors rijbewijs was, belde hij naar Jan Olsen of die wist van wie die portemonnaie was, want die twee kennen elkaar zeer goed. Wat een geluk, want anders was de Nederlandse ambassade en wie weet nog meer eraan te pas moeten komen en had ik een hoop gedoe gehad. Maar wie weet wie dat geld eruit heeft gehaald? De 'eerlijke' vinder of de politieman zelf? Op de fiets naar Santa Fé om nieuw geld te halen op de bank en de rest van de dag lezen en bekomen van de schrik. Dinsdag 11 december Playa Baracoa Nog steeds storm, bewolkt en 22°C, koud voor Cubaanse begrippen. Fleecevesten aan en omdat we weer nieuwe internettickets hebben wandelen we weer naar het plein. Mail lezen en whatsappen en daarna de andere kant van het dorp bekijken, foto's maken van de zee, de baai, de vogels en er voor zorgen dat het vuilnis dat echt overal verspreid ligt hier, niet al te veel in beeld komt. Lezen en wandelen deze laatste volle dag op Cuba. Woensdag 12 december Playa Baracoa - Geldrop Tassen en fietsen inpakken en nog even het dorp in en langs de baai wandelen. Onverwachts komt er laag over het water een zwerm pelikanen langs, die ik helaas te laat zie. De laatste rekening aan José betalen, die ons vanmiddag naar Havana Airport brengt. De KLM brengt ons in een mooie Airbus naar Schiphol, waar buurman Paul ons opwacht en ons weer naar Geldrop terugbrengt. Oef, op schaduwplekken in de tuin kun je zien dat het hier vannacht gevroren heeft...